Các em học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số (DTTS) ở vùng sâu, vùng xa, vùng biên cương của đất nước còn gặp nhiều khó khăn; Thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng-Nhà nước, góp phần thực hiện mục tiêu giảm nghèo, bình đẳng giới và giáo dục, Quỹ Học bổng Vừ A Dính được thành lập năm 1999 theo đề xuất của báo Thiếu niên Tiền phong (nay là báo Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng). Quỹ do bà Trương Mỹ Hoa, Nguyên Phó Chủ tịch Nước làm Chủ tịch Quỹ, báo Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng là cơ quan Thường trực của Quỹ. Với mục tiêu ban đầu là trao tặng học bổng cho HS-SV DTTS có tinh thần vượt khó vươn lên, có thành tích tốt trong học tập. Sau đó, Quỹ mở rộng hoạt động, chăm lo cho đối tượng các em HS-SV vùng biển đảo là con ngư dân, con CBCS Hải quân và các lực lượng làm nhiệm vụ chấp pháp trên biển. Sau hơn 25 năm hoạt động bền bỉ, Quỹ đã nhận được sự đồng hành của hơn 5.000 lượt nhà tài trợ trong và ngoài nước, 22 trường tư thục cùng Quỹ trao yêu thương bằng những hoạt động và đóng góp thiết thực với tổng giá trị gần 571 tỷ 243 triệu đồng. 

Phần 1

Bối cảnh ra đời của dự án

Học sinh dân tộc thiểu số tại các bản làng, rừng núi xa xôi là những đối tượng gặp nhiều khó khăn trong việc học tập. Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước, góp phần thực hiện mục tiêu giảm nghèo, bình đẳng giới và giáo dục, bằng những hoạt động thiết thực, bền bỉ, liên tục, Quỹ Học bổng Vừ A Dính được thành lập năm 1999 theo đề xuất của báo Thiếu niên Tiền phong (nay là báo Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng). Quỹ do bà Trương Mỹ Hoa, Nguyên Phó Chủ tịch Nước làm Chủ tịch Quỹ, báo Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng là cơ quan Thường trực của Quỹ.

Trong 25 năm hoạt động, Quỹ học bổng Vừ A Dính góp phần giúp các em vượt qua định kiến, có điều kiện học tập, có cơ hội vươn lên và khẳng định bản thân và mang tới một cuộc sống tốt đẹp hơn cho các em trong tương lai. Từ ngày thành lập đến nay, Quỹ đã bền bỉ, kiên trì hoạt động, duy trì việc kêu gọi các mạnh thường quân, vận động các nguồn lực xã hội để có thể tạo điều kiện cho các em học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số, vùng biển đảo có thể hoàn thành việc học tập, đồng thời cùng nhà nước chăm lo đào tạo thế hệ trẻ.

Phần 2

Sáng kiến - phát kiến của dự án

Từ hoạt động đơn thuần ban đầu là trao tặng các suất học bổng thường niên, Quỹ học bổng Vừ A Dính đã vận động thêm các đơn vị, cá nhân nhiệt thành với giáo dục để thực hiện đồng thời 5 dự án chiều sâu hết sức thiết thực nhằm hỗ trợ các em và gia đình yên tâm học tập, góp phần đào tạo nguồn nhân lực trẻ cho địa phương, cụ thể:

- Dự án "Ươm mầm tương lai": Vận động các trường tư thục nội trú ở TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, Cần Thơ tiếp nhận học sinh dân tộc thiểu số, học sinh vùng biển đảo về thành phố học tập, hỗ trợ chi phí học tập, sinh hoạt trong 07 năm học THCS và THPT. Sau 15 năm hoạt động, đến nay đã có 22 trường tư thục và 5 công ty bảo trợ "ươm mầm" cho 665 em từ các vùng miền núi, biên cương và hải đảo thuộc 32 dân tộc từ 42 tỉnh thành trong cả nước được thụ hưởng học bổng của dự án.

- Dự án "Chắp cánh ước mơ": Vận động các mạnh thường quân hỗ trợ trao học bổng 7 năm học THCS - THPT cho học sinh dân tộc hoặc biển đảo có hoàn cảnh khó khăn đang học tại địa phương.

- Dự án "Mở đường đến tương lai": Quỹ đã phối hợp với Tổ chức VinaCapital Foundation ( VCF) hỗ trợ học bổng cho 100 em nữ sinh dân tộc hiếu học, hoàn cảnh khó khăn từ các tỉnh thành. Học bổng này tài trợ cho các em 03 năm THPT và 04 năm Đại học. Ngoài hỗ trợ về chi phí học tập và sinh hoạt, các em còn được trang bị máy vi tính để hỗ trợ việc học, tham gia các hoạt động nâng cao kỹ năng mềm, gặp gỡ, giao lưu - học hỏi từ những tấm gương nữ thành đạt và có nhiều đóng góp cho xã hội trong các chương trình "Ngày hội ước mơ" hàng năm. Dự án đã giúp cho các em cơ hội học tập, phát triển bản thân và trưởng thành

- Dự án "Hỗ trợ sinh viên": Vận động các mạnh thường quân hoặc các trường Đại học hỗ trợ học bổng cho sinh viên trong 4 năm Đại học, đặc biệt là học sinh từ các dự án "Ươm mầm tương lai" và "Chắp cánh ước mơ" khi các em tốt nghiệp THPT và trúng tuyển vào các trường Đại học.

- Dự án "Thắp sáng tương lai": Dự án tập trung hỗ trợ xây dựng cầu, đường nông thôn nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các em đến trường, bà con vùng sâu, vùng xa dễ dàng đi lại. Đặc biệt, dự án cũng đã sửa chữa, xây dựng các điểm trường, nhà bán trú tại các vùng cao một cách kiên cố và an toàn hơn, tránh được các điều kiện thời tiết khắc nghiệt của miền núi Việt Nam, từ đó bảo vệ sự an toàn và sức khỏe cho các em để các em có thể yên tâm sinh sống và học tập. Đồng thời tại các nhà nội trú này cũng được trang bị đầy đủ các thiết bị giường, tủ, kệ sách, các công trình vệ sinh sạch sẽ, có nước nóng lạnh để bảo vệ sức khỏe cho trẻ em.

Quỹ học bổng Vừ A Dính còn thành lập Câu lạc Bộ "Vì Hoàng Sa - Trường Sa thân yêu" với mục đích chăm lo, hỗ trợ cho các em là con ngư dân vùng biển và con của lực lượng làm nhiệm vụ chấp pháp trên biển đảo. Dự án đã thực hiện các hoạt động như trao học bổng thường xuyên và học bổng đào tạo theo chiều sâu, xây nhà tình thương, xây trường, tổ chức các chương trình tri ân người lính, những ngư dân đang làm nhiệm vụ bảo vệ vùng trời, vùng biển của Tổ quốc Việt Nam.

Phần 3

Mục tiêu - tầm nhìn dự án

Mục tiêu

Mục tiêu hoạt động của Quỹ học bổng Vừ A Dính là chăm lo, tạo điều kiện hỗ trợ cho học sinh dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa và con của ngư dân vùng biển đảo, con của lực lượng quân đội làm nhiệm vụ bảo vệ biển đảo của Tổ quốc, hỗ trợ các em hoàn thành việc học tập, rèn luyện kỹ năng, góp phần đào tạo nguồn nhân lực trẻ có tri thức, có năng lực cho khu vực miền núi, biên cương và vùng biển đảo của Tổ quốc. Đây là một mục tiêu bền vững, mang tính nhân văn sâu sắc.

Tầm nhìn

Trong tương lai, với sự phát triển của đất nước, xu thế hội nhập quốc tế, vấn đề đào tạo thế hệ trẻ có tri thức, bản lĩnh chính trị vững vàng theo tiêu chuẩn công dân toàn cầu ngày càng được chú trọng. Quỹ học bổng Vừ A Dính sẽ phấn đấu cùng ngành giáo dục trang bị cho các em kiến thức chuyên sâu, các kỹ năng để phù hợp với xu thế toàn cầu, giúp các em có thái độ sống đúng đắn và cách làm việc chuyên nghiệp để có thể góp sức xây dựng đất nước trong thời kỳ mới.

Phần 4

Quá trình triển khai - Phạm vi - Chi phí của dự án

Quá trình triển khai - Phạm vi thực hiện

Quỹ học bổng Vừ A Dính hoạt động trên toàn bộ lãnh thổ Việt Nam, trên khắp các tỉnh thành từ Bắc chí Nam. Đối tượng thụ hưởng là học sinh - sinh viên dân tộc thiểu số và con ngư dân các vùng ven biển, đảo; con lực lượng quân đội làm nhiệm vụ bảo vệ vùng biển đảo: Hải quân, Bộ đội biên phòng, Cảnh sát biển, Kiểm ngư....

Quá trình triển khai của Quỹ gồm các hoạt động: 01 Chương trình trao học bổng thường niên, 05 Dự án đầu tư theo chiều sâu và 01 Câu lạc bộ.

- Chương trình trao học bổng thường xuyên: Những năm đầu thành lập, Quỹ trao tặng vài trăm suất học bổng với mỗi suất trị giá 400.000 đồng, đến nay ,Quỹ đã mở rộng hoạt động hỗ trợ ngắn hạn, phấn đấu mỗi năm trao 5.000 suất học bổng cho học sinh dân tộc thiểu số và 3.000 suất học bổng dành cho học sinh vùng biển đảo và con các lực lượng làm nhiệm vụ chấp pháp trên biển với trị giá 1.000.000đ/suất đối với các em học sinh thuộc các cấp Tiểu học - THCS - THPT và 1.500.000đ/suất đối với cấp Đại học. Đến nay, chương trình này đã triển khai tại 51 tỉnh thành, 27 đơn vị trường học, và 21 đơn vị quân đội làm nhiệm vụ bảo vệ biển đảo.

- Các dự án đầu tư theo chiều sâu: Không chỉ dừng hoạt động ở chiều rộng, từ năm 2009, Quỹ chủ trương đầu tư chiều sâu, để có thể hỗ trợ thiết thực các em có thể hoàn thành việc học tập từ cấp THCS đến hết bậc Đại học và thực hiện mục tiêu đào tạo nguồn nhân lực tương lai cho đất nước. Các dự án "Ươm mầm tương lai", "Chắp cánh ước mơ", "Thắp sáng tương lai", "Mở đường đến tương lai" lần lượt ra đời với quy mô ngày càng phát triển. Sau hai năm thực hiện, các dự án thành công và có hướng phát triển tốt, Quỹ bắt đầu mở rộng mô hình, nhân ra diện rộng; đến nay đã có 22 trường tư thục và 05 công ty tham gia hỗ trợ các em. Không chỉ dừng lại ở việc giúp các em có kiến thức nền tảng cơ bản (tốt nghiệp THPT), Quỹ Vừ A Dính đã hướng đến việc đào tạo chuyên sâu, Dự án "Hỗ trợ sinh viên" ra đời năm 2020 để có thể giúp các em hoàn tất bậc Đại học.

Ngoài ra, mục tiêu "Cõng chữ lên non - Chở chữ ra biển - Đón cháu vào bờ", năm 2014 Quỹ bắt đầu mở rộng thêm đối tượng chăm sóc con ngư dân vùng biển và con của lực lượng làm nhiệm vụ chấp pháp trên biển đảo. Dự án đã đưa các em thuộc đối tượng này vào các Trường nuôi dưỡng, chăm sóc việc học tập hoặc cấp học bổng 7 năm học tại địa phương. Quỹ cũng đã đầu tư xây dựng 02 ngôi trường tại Quần đảo Trường Sa: 01 Trường tại đảo Trường Sa lớn và 01 tại đảo Sinh Tồn - 02 ngôi trường có một vị thế chiến lược quan trọng, mang ý nghĩa chính trị đặc biệt. Và cũng từ đó Câu lạc bộ " Vì Hoàng sa - Trường Sa ra đời - Một minh chứng kết nối tình yêu giữa bờ với biển.

Trong quá trình triển khai dự án, đội ngũ thực hiện dự án cũng gặp rất nhiều khó khăn về vấn đề tổ chức nguồn lực chăm sóc các em. Tuy nhiên, Quỹ vẫn luôn tìm cách khắc phục để đảm bảo có thể thực hiện những dự án trên thông qua việc nâng cao công tác tuyên truyền, vận động, khai thác các nguồn lực để xã hội chia sẻ, đồng cảm được ý nghĩ nhân văn của các dự án. Mặt khác Quỹ cũng cần theo sát kết quả của việc thực hiện dự án. Chính kết quả học tập của những đối tượng thụ hưởng dự án, sự trưởng thành của các em sẽ là động lực để các đơn vị, mạnh thường quân tiếp tục công việc ủng hộ.

Chi phí

Chi phí được phân bổ cho từng hoạt động trong khuôn khổ dự án. Cụ thể:

- Dự án Ươm mầm tương lai: 394.206.947.738đ (Ba trăm chín mươi bốn tỷ, hai trăm lẻ sáu triệu, chín trăm bốn mươi bảy ngàn, bảy trăm ba mươi tám đồng)

- Dự án Mở đường đến tương lai: 18.543.356.000 đồng (Mười tám tỷ năm trăm bốn mươi ba triệu ba trăm năm mươi sáu ngàn đồng)

- Dự án Chắp cánh ước mơ: 22.412.000.000đ (Hai mươi hai tỷ , bốn trăm mười hai triệu đồng)

- Dự án Thắp sáng tương lai: 95.894.640.759đ (Chín mươi lăm tỷ, tám trăm chín mươi bốn triệu, sáu trăm bốn chục ngàn , bảy trăm năm mươi chín đồng)

- Dự án Hỗ trợ sinh viên: 35.236.000.000đ (Ba mươi lăm tỷ, hai trăm ba mươi sáu triệu đồng)

- Ngoài ra, Chương trình học bổng Vòng tay nhân ái triển khai năm 2021 dành cho 17 tỉnh thành bị ảnh hưởng nặng nề do đại dịch Covid – 19, tổng kinh phí thực hiện chương trình: 4.950.000.000đ (Bốn tỷ chín trăm năm chục triệu đồng).

Phần 5

Kết quả đạt được

Hoạt động của Quỹ học bổng Vừ A Dính đã hỗ trợ thiết thực cho học sinh dân tộc thiểu số và vùng biển đảo, giúp gia đình các em đỡ gánh nặng về kinh tế để có điều kiện chăm lo việc học tập của các em, giúp các em hoàn thành việc học tập, phát triển bản thân, thay đổi cuộc đời và có thể giúp đỡ gia đình trong tương lai; mặt khác góp phần đào tạo nhân lực cho các vùng sâu, vùng xa, xóa dần khoảng cách phát triển giữa các vùng miền.

Từ ngôi nhà chung của Quỹ Học bổng Vừ A Dính, những kỹ sư, bác sĩ, nhà ngoại giao, giáo viên... đã ra đời và tỏa về các buôn làng, vươn xa ra biển lớn góp phần xây dựng và điểm tô thêm cho vườn hoa sắc màu của 54 dân tộc anh em trên cả nước.

Sự đóng góp ấy của Quỹ đã chạm được đến biết bao trái tim của những tấm lòng hảo tâm. Hơn 5.000 lượt nhà tài trợ trong và ngoài nước, 22 trường Tư thục ở Thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Bình Dương đã miệt mài cùng Quỹ "lên rừng xuống biển" để trao yêu thương, để lan tỏa tinh thần đại đoàn kết dân tộc, tình yêu biển đảo bằng những hoạt động và đóng góp thiết thực với tổng giá trị gần 571 tỷ 243 triệu đồng.

Phần 6

Tiềm năng nhân rộng mô hình

Trong suốt 25 năm qua với mục đích và tiêu chí rõ ràng, đúng hướng, Quỹ Học bổng Vừ A Dính luôn tạo được uy tín, sự đồng thuận và tin yêu của những nhà đồng hành và đã nhân rộng các mô hình hoạt động của mình, từ những suất học bổng thường niên với số lượng chỉ vài trăm học sinh, sinh viên được thụ hưởng đã tăng lên con số 8.000 suất và những mô hình của các dự án đầu tư theo chiều sâu đã được hình thành với gần 1.700 học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số và vùng hải đảo được thụ hưởng, 20 ngôi trường và điểm trường, hàng trăm ngôi nhà chính sách, nhà đồng đội, hàng chục chiếc cầu đã được xây dựng...

Quỹ Học bổng luôn được tiếp thêm sức mạnh và nối dài cánh tay từ những nhà đồng hành đầy trách nhiệm và đầy yêu thương - Tiềm năng của Quỹ sẽ ngày càng được nhân rộng.

Hướng đến một đất nước phát triển với xu thế toàn cầu, việc đào tạo nguồn nhân lực - thế hệ trẻ với trình độ, chuyên môn cao, bản lĩnh chính trị vững vàng, thái độ sống đúng đắn, làm việc hiệu quả là một nhiệm vụ trọng tâm của Quỹ, bằng những hoạt động thiết thực, bằng những tấm lòng, những cánh tay của toàn xã hội cùng chung sức, bằng chính sự đóng góp của những thế hệ các em đã được thụ hưởng học bổng hôm nay, Quỹ sẽ tiếp tục bền bỉ góp sức xây dựng đất nước trong thời kỳ mới.