Tháng 3 năm 2024, những câu chuyện về sự khó khăn tại một điểm trường mầm non tại tỉnh Điện Biên mang tên Há Mùa Lừ đã thôi thúc chị Đặng Thị Thu Thủy cùng một số thành viên Quỹ Đèn Đom Đóm lên đường đến tận nơi để khảo sát tình hình. Chưa đầy 1 tháng sau đó, dự án xây dựng trường học kiên cố tại đây được triển khai như mở ra một trang mới trên hành trình học lấy con chữ của những đứa trẻ nơi đây. Dự án ra đời với hy vọng giải quyết hai vấn đề cấp bách là: phát triển giáo dục và sự thiếu hụt về cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất như sách vở, đồ chơi, trang thiết bị học tập,... cho các em học sinh tại điểm trường Há Mùa Lừ. Chị Thủy đã nhận được nhiều sự quan tâm, đóng góp từ các thành viên trong tổ chức và kêu gọi tài trợ từ các mạnh thường quân. Bên cạnh đó, Quỹ Đèn Đom Đóm cũng đồng thời triển khai các chương trình gây quỹ như sản xuất và bán các sản phẩm mang tính ứng dụng cao, tổ chức liveshow âm nhạc,... nhằm huy động kinh phí xây dựng điểm trường mới. Một trường mầm non mới được dựng lên, khang trang và kiên cố với 3 lớp học và 1 sân chơi đã mang đến một môi trường học tập tiện nghi hơn cho 80 em nhỏ tại điểm trường Há Mùa Lừ.

Phần 1

Bối cảnh ra đời của dự án

Há Mùa Lừ là một bản người dân tộc H'Mông gồm 52 hộ dân với khoảng 411 nhân khẩu. Bản nhỏ xinh xắn nằm trên một ngọn núi trong lòng hồ sông Đà. Để vào được điểm trường, Đèn Đom Đóm phải đi bằng thuyền đường thuỷ, và tiếp tục di chuyển thêm 3km đường núi.

Trường mầm non Há Mùa Lừ cũng là điểm trường khó khăn nhất trong 9 điểm trường thuộc xã Sá Tổng, huyện Mường Chà, tỉnh Điện Biên với số lượng học sinh lên đến gần 80 em nhưng chỉ có 2 lớp học, các cô phải chia 1 lớp sang học nhờ tại trường Tiểu học kế bên. Ở đây không có điện. Các em bé từ nhỏ tới lớn phải sinh hoạt trong điều kiện thiếu thốn. Vì là điểm trường lắp ghép nên mùa hè thì nóng mà mùa đông thì lạnh. Điểm trường không có nhà công vụ cho giáo viên, các cô còn phải đi ngủ nhờ vô cùng vất vả. Nhà bếp được đặt tạm bợ bên hông nhà, nhà vệ sinh không đạt tiêu chuẩn. "Đã có nhiều đoàn khảo sát tới nhưng đều lắc đầu không thể xây dựng vì khó khăn quá" - các cô tại điểm trường cho hay.

Vì vậy, yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến sự ra đời của dự án "Mang trường lên bản" điểm trường mầm non Há Mùa Lừ chính là tình trạng yếu kém về cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất và sự hạn chế về nguồn lực tài chính. Các yếu tố ảnh hưởng gián tiếp chính là: cuộc sống thiếu thốn của đồng bào địa phương và địa hình hiểm trở gây khó khăn trong trong việc đi lại, vận chuyển nguyên vật liệu,... đều trở thành những thách thức lớn khi triển khai dự án.

Phần 2

Sáng kiến - phát kiến của dự án

Điểm đặc biệt của dự án Xây dựng điểm trường Há Mùa Lừ là nhận được sự đồng thuận của người dân bản Sá Tổng trong việc hiến đất để tăng diện tích phòng học, diện tích sân chơi cho các em học sinh. Đây là một nội dung chưa từng có trong các dự án trước đây vì thông thường Đèn Đom Đóm chỉ xây dựng trên phần đất đã được cấp phép. Ý tưởng này xuất phát từ các cô giáo tại điểm trường và sự vận động của chính quyền địa phương cùng Đèn Đom Đóm.

Về phần xây dựng, sáng kiến cho việc xây dựng nhà vệ sinh của điểm trường gắn liền hệ mái với các lớp học cũng là một ý tưởng mới cho việc đảm bảo an toàn trong khi di chuyển ở các khu vực cho các con học sinh. Bên cạnh đó, điểm trường Há Mùa Lừ sử dụng hệ thanh lam chắn có màu sắc bắt mắt vừa giúp hạn chế gió và mưa trong khu vực bếp và lớp nhưng vẫn tạo nên sự thân thiện trong thiết kế, giúp các con học sinh cảm thấy vui thích khi được sinh hoạt tại trường.

Phần 3

Mục tiêu - tầm nhìn dự án

Mục tiêu

Mục tiêu chính của dự án là xây dựng trường học kiên cố và tạo ra môi trường học tập an toàn, thuận lợi cho các em học sinh tại điểm trường mầm non Há Mùa Lừ. Trường học được thiết kế với cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất tiện nghi bao gồm: các lớp học rộng rãi, đầy đủ sách vở, đồ chơi, trang thiết bị,... các khu vực sân chơi, bếp ăn, nhà vệ sinh đảm bảo chất lượng nhằm đáp ứng nhu cầu học tập và phát triển toàn diện cho các em.

Tầm nhìn

Phần lớn thành viên trong tổ chức Quỹ Đèn Đom Đóm hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, vì vậy Đèn Đom Đóm hiểu rõ tầm quan trọng của giáo dục trong công cuộc phát triển đất nước Việt Nam. Với dự án "Mang trường lên bản", Đèn Đom Đóm mong muốn tạo ra một môi trường giáo dục chất lượng, đáp ứng đầy đủ điều kiện phát triển cho các em học sinh tại bản Há Mùa Lừ, lâu dài có thể được nhân rộng ra các khu vực lân cận trong tỉnh Điện Biên và các vùng dân tộc thiểu số khác. Đây sẽ là "bước đà" vững chắc để Quỹ Đèn Đom Đóm tiếp tục triển khai các dự án xây dựng trường học tại các khu vực lân cận, nơi vùng sâu vùng xa, vùng khó khăn trên khắp đất nước, kỳ vọng về một tương lai tất cả trẻ em Việt Nam được tiếp cận với giáo dục cơ bản, được học tập và trưởng thành trong điều kiện tốt nhất.

Đồng thời, Đèn Đom Đóm kỳ vọng sẽ xây dựng được một hệ thống giáo dục bền vững và công bằng, tương lai sẽ giúp cho trẻ em nơi vùng sâu, vùng xa, bất kể hoàn cảnh hay điều kiện sống khó khăn đều có cơ hội được đến trường và học tập. Dự án không chỉ tập trung vào việc xây dựng cơ sở hạ tầng, mà còn nhấn mạnh vào việc tạo ra một môi trường học tập tích cực, giúp các em cảm thấy được khuyến khích, động viên và tiếp động lực. Bằng cách cải thiện điều kiện học tập, dự án hy vọng sẽ nâng cao nhận thức cộng đồng người dân tộc thiểu số về tầm quan trọng của giáo dục, từ đó góp phần vào sự phát triển kinh tế, xã hội tại các khu vực vùng cao.

Phần 4

Quá trình triển khai - Phạm vi - Chi phí của dự án

Phạm vi triển khai: bản Há Mùa Lừ - xã Sá Tổng - huyện Mường Chà - tỉnh Điện Biên

Quá trình thực hiện:

Dự án "Mang trường lên bản" điểm trường mầm non Há Mùa Lừ bao gồm 3 giai đoạn chính, bắt đầu triển khai từ tháng 3 năm 2024 và dự kiến hoàn thành vào tháng 12 năm 2024:

- Giai đoạn 1- Khảo sát & Quyết định xây dựng:

Tại thời điểm này, dựa vào tính cấp thiết của nhiều nguồn thông tin về sự khó khăn và thiếu thốn tại một số tỉnh miền núi phía Bắc, đại diện Quỹ Đèn Đom Đóm đã lên tận nơi 3 điểm trường thuộc 2 huyện vùng sâu vùng xa của tỉnh Điện Biên là Mường Lay và Mường Chà để khảo sát hiện trạng đời sống dân cư, địa hình, thời tiết khí hậu... Cuối cùng, Đèn Đom Đóm đưa ra quyết định triển khai dự án xây dựng trường học kiên cố tại điểm trường mầm non Há Mùa Lừ, thuộc xã Sá Tổng, huyện Mường Chà, tỉnh Điện Biên. Do đây là điểm trường đặc biệt khó khăn, thiếu thốn và tập trung rất đông học sinh trong khu vực (80 em).

Giai đoạn 2: Xây dựng & Kêu gọi ủng hộ:

Trong giai đoạn này, để chuẩn bị cho việc tháo dỡ điểm trường cũ và bắt đầu xây dựng, Quý Đèn Đom Đóm đã tiến hành từng bước:

   + Hoàn thiện các thủ tục và giấy phép xây dựng

   + Hoàn thiện bản vẽ thiết kế thi công và dự toán xây dựng

   + Mua nguyên vật liệu xây dựng và bắt đầu vận chuyển lên tận điểm trường.

   + Đến tháng 5 năm 2024, Lễ Khởi Công xây dựng điểm trường mầm non Há Mùa Lừ đã chính thức diễn ra với sự có mặt đầy đủ của đại diện Quỹ Đèn Đom Đóm và cán bộ địa phương tại xã Sá Tổng, huyện Mường Chà, tỉnh Điện Biên.

Song song với việc xây dựng tại điểm trường, Đèn Đom Đóm cũng tiến hành kêu gọi tài trợ và ủng hộ mạnh mẽ cho dự án từ các mạnh thường quân trên khắp cả nước. Bên cạnh đó, Quỹ Đèn Đom Đóm cũng tổ chức các chương trình gây quỹ thiện nguyện như: gian hàng gây quỹ, liveshow âm nhạc,... tất cả đều hướng tới một mục tiêu chung chính là tích góp đủ kinh phí để nhanh chóng hoàn thiện xây dựng cơ sở hạ tầng và mua sắm đầy đủ trang thiết bị, phục vụ các hoạt động học tập, vui chơi an toàn sau này cho các em học sinh tại điểm trường.

Một số các chương trình gây quỹ cho Dự án "Mang trường lên bản", điểm trường mầm non Há Mùa Lừ do Quỹ Đèn Đom Đóm tổ chức:

1. Chương trình: Gian hàng gây quỹ "Áo mới cho bạn,Trường mới cho em":

Chương trình được chính thức phát động vào ngày 30/08/ 2024 và vẫn đang diễn ra. Theo đó, 100% lợi nhuận từ mỗi đơn hàng đều được dùng để xây dựng trường học và mua sắm trang thiết bị học tập cho các em học sinh tại điểm trường mầm non Há Mùa Lừ. Chương trình đã cho ra mắt bộ sưu tập thời trang thiết kế gồm các sản phẩm Áo và Túi "Be Kind", được lấy nguồn cảm hứng từ hành trình thiện nguyện tử tế của Quỹ Đèn Đom Đóm. Với ý tưởng "tích tiểu thành đại" - chỉ từ 59.000vnđ/ sản phẩm, bất kỳ ai cũng có thể sở hữu một món đồ thời trang chất lượng, đồng thời "hùn vốn" cùng Quỹ Đèn Đom Đóm xây dựng trường học kiên cố cho các em nhỏ tại bản Há Mùa Lừ, mang ánh sáng tri thức về nơi vùng sâu vùng xa.

2. Chương trình: Liveshow Đêm nhạc Gây Quỹ: Chương trình được dự kiến tổ chức vào tháng 11/2024.

Không chỉ dừng lại là một sự kiện giải trí, chương trình âm nhạc mang một sứ mệnh vô cùng ý nghĩa khi kết hợp giữa việc: Bán vé nghe nhạc; Gian hàng gây quỹ với các sản phẩm độc quyền lấy cảm hứng từ hành trình thiện nguyện tử tế của Quỹ Đèn Đom Đóm và mang tính ứng dụng cao (áo thun, túi tote, lịch để bàn) và Đấu giá tranh nghệ thuật,... trong cùng một chương trình. Từ đó, Đèn Đom Đóm mong muốn huy động kinh phí cho Dự án chính "Mang trường lên bản" và cam kết 100% lợi nhuận từ đêm nhạc sẽ dùng để xây dựng trường học và mua sắm trang thiết bị học tập cho các em nhỏ tại điểm trường mầm non Há Mùa Lừ. Đồng thời, chương trình mong muốn tạo nên sự kết nối sâu sắc, bền chặt giữa Quỹ Đèn Đom Đóm và các Mạnh Thường Quân luôn quan tâm, dõi theo đồng hành. Thông qua chương trình, Quỹ Đèn Đom Đóm hy vọng có thể tạo nên một đêm nhạc mang chất liệu chữa lành và thực sự chạm đến trái khi tất cả đều hướng đến một mục đích cao cả là mang ánh sáng tri thức về gần hơn với các em nhỏ vùng cao.

- Giai đoạn 3: Hoàn thiện xây dựng & Khánh thành điểm trường mới:

Đến giai đoạn này, nhiều hoạt động quan trọng sẽ diễn ra nhanh chóng để chuẩn bị cho Lễ Khánh Thành điểm trường mới:

   + Đội ngũ xây dựng cần gấp rút hoàn thiện những hạng mục cuối cùng, đảm bảo cơ sở hạ tầng kiên cố và an toàn cho các em học sinh.

   + Song song với đó, bản kế hoạch tổ chức chương trình Lễ Khánh Thành cũng được triển khai với những những tiết mục biểu diễn văn nghệ kết hợp giữa Quỹ Đèn Đom Đóm với cô trò tại điểm trường, phát biểu của chính quyền, người dân địa phương và các hoạt động giao lưu nhằm tạo không khí vui tươi cho sự kiện.

   + Đồng thời, để hỗ trợ cho chuyến đi, Quỹ Đèn Đom Đóm cũng bắt đầu kêu gọi quyên góp từ cộng đồng, khuyến khích mọi người tham gia đóng góp đồ dùng cần thiết cho đồng bào như: quần áo, chăn chiếu, bàn ghế, sách vở,... Cuối cùng, Lễ Khánh Thành được diễn ra không chỉ là một sự kiện quan trọng đánh dấu sự khởi đầu của một môi trường học tập mới: an toàn và ấm áp, mà còn là một dịp để gắn kết cộng đồng, lan tỏa thông điệp yêu thương và trách nhiệm xã hội.

Phần 5

Kết quả đạt được

Kết quả định tính

Hoàn thành dự án "Mang trường lên bản" điểm trường mầm non Há Mùa Lừ, Quỹ Đèn Đom Đóm hy vọng sẽ mang lại giá trị và ý nghĩa sâu sắc không chỉ cho các em học sinh nhỏ mà còn mong muốn có những tác động bền vững đến nhận thức về giáo dục của toàn bộ cộng đồng địa phương.

Tại một bản vùng sâu vùng xa như Há Mùa Lừ, nơi cuộc sống của người dân còn vô cùng khó khăn, thiếu thốn, hàng ngày phải đối mặt với rất nhiều thách thức đến từ điều kiện thời tiết, giao thông đi lại, hay cả những định kiến và hủ tục bảo thủ,... Việc xây dựng một trường học mầm non kiên cố tại đây không chỉ là xây dựng một cơ sở giáo dục, mà còn là về bước tiến lớn trong việc xóa đói giảm nghèo và thúc đẩy sự phát triển xã hội.

Điểm trường mới ấm áp, an toàn và đầy đủ trang thiết bị tiện nghi, hy vọng sẽ giúp các em nhỏ có cơ hội được tiếp cận với các chương trình học tập hiện đại, xóa bỏ khoảng cách giáo dục giữa thành thị và những nơi vùng sâu vùng xa,... từ đó phát triển sự tự tin và khả năng phấn đấu, vươn lên cho các em. Đồng thời, việc có một môi trường học tập ổn định, chất lượng cũng giúp các cô và các em giảm bớt áp lực từ các yếu tố bên ngoài như thời tiết khắc nghiệt hay khoảng cách đi lại.

Kết quả định lượng:

Phần 6

Tiềm năng nhân rộng mô hình

Mô hình dự án "Mang trường lên bản", điểm trường mầm non Há Mùa Lừ mang đến tiềm năng nhân rộng đáng kể. Trong quá trình thực hiện dự án, đội ngũ xây dựng thuộc sự quản lý của Quỹ Đèn Đom Đóm luôn tuân thủ các yếu tố quan trọng như: thiết kế phù hợp với điều kiện địa phương, sự tham gia của cộng đồng và khả năng áp dụng linh hoạt. Phân tích sâu về mô hình này cho thấy nhiều lợi ích và cơ hội phát triển có thể mở rộng ra nhiều khu vực khó khăn khác.

- Thiết kế & Tính bền vững: Mô hình điểm trường Há Mùa Lừ được xây dựng với sự chú trọng vào thiết kế bền vững, phù hợp với điều kiện khí hậu và địa lý đặc thù nơi vùng cao. Các thiết kế được điều chỉnh để chống lại các yếu tố môi trường khắc nghiệt như: mưa lớn, lạnh giá và gió mạnh. Điều này không chỉ tạo ra một môi trường học tập an toàn, ổn định cho các em nhỏ, mà còn cung cấp một mô hình có thể được áp dụng dễ dàng cho các khu vực khác với điều kiện tương tự. Các tổ chức khác có thể dễ dàng tiếp cận các tài liệu thiết kế và phương pháp xây dựng, từ đó áp dụng và điều chỉnh cho các điều kiện cụ thể của từng vùng.

- Sự tham gia của cộng đồng: Một trong những điểm mạnh của mô hình này là sự tham gia sâu rộng của cộng đồng địa phương trong tất cả các giai đoạn xây dựng của dự án, từ việc khảo sát, lập kế hoạch, đo đạc, thiết kế, xây dựng cho đến quản lý trường học. Sự tham gia này tạo ra sự gắn kết mạnh mẽ và cảm giác sở hữu, giúp dự án duy trì hiệu quả trong dài hạn. Hơn nữa, việc chuyển giao kỹ năng và kiến thức cho cộng đồng cũng đảm bảo rằng mô hình có thể được áp dụng và điều chỉnh dễ dàng cho các khu vực khác khi có sự tham gia tương tự từ cộng đồng địa phương.

- Khả năng nhân rộng & Học hỏi: Mô hình điểm trường Há Mùa Lừ có khả năng nhân rộng cao nhờ vào tính linh hoạt và khả năng dễ dàng học hỏi. Các tổ chức phi chính phủ, cơ quan nhà nước và các tổ chức xã hội có thể tiếp cận các tài liệu chi tiết về quy trình xây dựng và quản lý dự án. Các tài liệu này không chỉ mô tả quy trình mà còn chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn và bài học rút ra từ dự án. Điều này giúp các tổ chức khác tiết kiệm thời gian và chi phí khi triển khai các dự án tương tự. Các tổ chức có thể dễ dàng áp dụng mô hình này cho các khu vực có điều kiện tương tự, đồng thời điều chỉnh các yếu tố như thiết kế xây dựng và phương pháp giáo dục để phù hợp với nhu cầu cụ thể của từng cộng đồng.

Như vậy, mô hình dự án xây dựng điểm trường mầm non Há Mùa Lừ không chỉ là một giải pháp hiệu quả cho việc nâng cao chất lượng giáo dục ở vùng cao mà còn là một mẫu hình có tiềm năng nhân rộng lớn. Với thiết kế bền vững, sự tham gia tích cực của cộng đồng và khả năng học hỏi từ kinh nghiệm thực tiễn, mô hình này có thể trở thành một nguồn cảm hứng và công cụ quý giá cho các tổ chức khác trong việc phát triển giáo dục tại các khu vực khó khăn.