BẢO TỒN VOỌC GÁY TRẮNG
Thư viện sáng kiến
10/10/2024 09:53
Đơn vị thực hiện
-
Hạng mục
DỰ ÁN
-
Thời gian
TỪ 2012 ĐẾN NAY
-
Lĩnh vực
VÌ SỰ SỐNG TRÊN CẠN
Voọc gáy trắng, một loài linh trưởng quý hiếm của Việt Nam, đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng do mất môi trường sống và săn bắt trái phép và chịu áp lực từ hoạt động của con người. Dự án bảo tồn voọc gáy trắng ra đời với sứ mệnh cấp bách là bảo vệ loài động vật đặc hữu này thông qua các hoạt động như khảo sát, theo dõi, xây dựng khu bảo tồn và nâng cao nhận thức cộng đồng. Mỗi hoạt động đều đóng góp vào việc bảo vệ môi trường sống của voọc gáy trắng và góp phần gìn giữ sự đa dạng sinh học của Việt Nam.
Phần 1
Bối cảnh ra đời của dự án
Voọc gáy trắng (tên khoa học là Trachypithecus hatinhensis), một loài đặc hữu của Việt Nam, đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng nghiêm trọng. Được xếp vào danh sách các loài nguy cấp, quý hiếm cần được bảo vệ ưu tiên (tại phụ lục II, Công ước CITES 2008; nằm trong nhóm IB của Nghị định 32/2006/NÐ-CP; trong danh mục loài nguy cấp, quý hiếm ưu tiên bảo vệ tại Nghị định 160/2013/NÐ-CP của Thủ tướng Chính phủ; Sách đỏ thế giới IUCN và Sách đỏ Việt Nam), voọc gáy trắng đang đối mặt với nhiều áp lực như mất môi trường sống, số lượng cá thể voọc trong tự nhiên ngày càng giảm do săn bắt và khai thác tài nguyên như khai thác đá, khai thác củi.
Vì vậy, năm 2012, đứng trước tình trạng suy giảm các cá thể voọc và đặc biệt, bối cảnh biến đổi khí hậu cũng gây nên sự suy giảm nhanh chóng của các loài sinh vật khác trên toàn cầu, Dự án bảo tồn voọc gáy trắng đã ra đời. Đây là một sáng kiến độc đáo do cộng đồng địa phương khởi xướng nhằm bảo vệ và phục hồi quần thể voọc gáy trắng quý hiếm cũng như bảo tồn hệ sinh thái rừng đặc hữu tại khu vực.
Phần 2
Sáng kiến - phát kiến của dự án
Một trong những sáng kiến nổi bật của dự án là việc thiết lập các khu bảo tồn đặc biệt dành riêng cho voọc gáy trắng. Những khu bảo tồn này không chỉ là nơi trú ẩn an toàn mà còn là "ngôi nhà" lý tưởng để loài linh trưởng quý hiếm này sinh sôi và phát triển. Bằng cách hạn chế sự xâm nhập của con người và tạo điều kiện thuận lợi cho môi trường sống tự nhiên, từ đó tạo ra một tương lai tươi sáng hơn cho voọc gáy trắng.
Không chỉ vậy, dự án đã thành công trong việc kết nối cộng đồng địa phương vào công cuộc bảo tồn voọc gáy trắng. Bằng cách khuyến khích người dân trồng cây ăn quả cho voọc và tham gia vào các hoạt động bảo vệ rừng, chúng ta không chỉ bảo vệ loài linh trưởng quý hiếm mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của cộng đồng.
Công nghệ hiện đại cũng đang đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo vệ voọc gáy trắng. Hệ thống camera giám sát, máy bay không người lái và các công nghệ sinh thái thông minh giúp chúng ta theo dõi sát sao quần thể voọc, từ đó đưa ra các quyết định quản lý hiệu quả.
Phần 3
Mục tiêu - tầm nhìn dự án
Mục tiêu
Mục tiêu mà Tổ tự nguyện bảo tồn Voọc là đảm bảo loài voọc gáy trắng được bảo vệ nghiêm ngặt và phục hồi quần thể voọc, thông qua việc ngăn chặn các hành vi săn bắt trái phép, phá rừng và khai thác tài nguyên bất hợp pháp, thiết lập và mở rộng các khu bảo tồn sinh cảnh phù hợp và sử dụng các thiết bị công nghệ để theo dõi và bảo vệ voọc cũng như các loài động vật quý hiếm khác. Từ đó loài voọc gáy trắng sẽ có môi trường sống an toàn, ổn định và đầy đủ điều kiện sinh thái.
Một mục tiêu khác mà dự án hướng tới là nâng cao nhận thức của người dân địa phương về việc bảo vệ động vật hoang dã và bảo tồn đa dạng sinh học bằng các chương trình giáo dục.
Tầm nhìn
Tầm nhìn dài hạn của dự án là không chỉ bảo vệ một loài động vật quý hiếm mà là bảo tồn toàn diện hệ sinh thái rừng Tuyên Hóa - Quảng Bình, từ đó đảm bảo phát triển bền vững cho cả môi trường và con người.
Rừng Quảng Bình - một biểu tượng đa dạng sinh học của Việt Nam và thế giới, không chỉ là nơi sinh sống của loài voọc mà còn chứa đựng nhiều loài động, thực vật quý hiếm khác. Bảo vệ rừng chính là bảo vệ nguồn tài nguyên quý giá, góp phần phần vào sự cân bằng sinh thái, giảm thiểu những tác động của biến đổi khí hậu.
Phần 4
Quá trình triển khai - Phạm vi - Chi phí của dự án
Quá trình triển khai - Phạm vi thực hiện
Trong 13 năm hoạt động xuyên suốt từ 2012 đến nay, quá trình triển khai dự án đã gặp rất nhiều khó khăn do các hoạt động săn bắt trái phép vẫn tiếp diễn, nạn khai thác gỗ, phá rừng làm diện tích rừng bị suy giảm, gây nguy cơ mất cân bằng hệ sinh thái đặc hữu của khu vực. Ngoài ra, cộng đồng địa phương cũng thiếu nhận thức về tầm quan trọng của việc bảo tồn loài voọc và bảo vệ rừng. Đứng trước những khó khăn, thách thức đó, Tổ tự nguyện bảo tồn voọc gáy trắng đã có nhiều sáng kiến, hành động trong việc bảo tồn loài động vật quý hiếm này cũng như bảo vệ tài nguyên, hệ sinh thái rừng.
Dự án thành lập các khu bảo tồn đặc biệt dành cho voọc. Các khu bảo tồn này được quản lý nghiêm ngặt để ngăn chặn các hành vi săn bắt, khai thác tài nguyên bất hợp pháp.
Để nâng cao hiệu quả trong việc giám sát và quản lý khu bảo tồn và tài nguyên rừng, dự án đã sử dụng các hệ thống giám sát bằng công nghệ hiện đại, giúp thu thập thông tin nhanh chóng và chính xác về tình trạng của loài và môi trường sống của chúng.
Bên cạnh đó, dự án đã tổ chức các chương trình để giáo dục và nâng cao nhận thức của người dân địa phương về vấn đề bảo tồn voọc và bảo vệ rừng. Dự án cũng khuyến khích người dân tham gia vào các hoạt động bảo vệ rừng. Đây là yếu tố then chốt và bền vững trong việc bảo tồn voọc.
Thông qua các việc làm đó, dự án đã tạo ra môi trường phát triển an toàn hơn cho loài voọc gáy trắng, góp phần ngăn chặn sự suy giảm số lượng, đảm bảo sự phục hồi của quần thể voọc trong tự nhiên. Đồng thời, các loài động thực vật khác cũng có cơ hội sinh trưởng và phát triển, giúp cân bằng hệ sinh thái rừng và đa dạng sinh học trong khu vực.
Phần 5
Kết quả đạt được
Dự án bảo tồn voọc gáy trắng không chỉ có giá trị bảo vệ một loài loài động vật đặc hữu mà, tạo ra tác động tích cực đối với môi trường và cộng đồng địa phương mà còn đem lại nhiều lợi ích khác.
Kết hợp công nghệ trong việc quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường: Nhờ có dự án, năng lực quản lý tài nguyên rừng của các tổ chức địa phương thông qua sử dụng việc các thiết bị công nghệ như camera giám sát, máy bay không người lái và hệ thống định vị GPS được cải thiện. Những công cụ này không chỉ giúp bảo vệ voọc gáy trắng mà còn hỗ trợ việc quản lý và bảo vệ toàn bộ hệ sinh thái rừng một cách hiệu quả hơn, ngăn chặn hoạt động khai thác rừng và săn bắt trái phép.
Mang lại lợi ích về kinh tế - xã hội: Dự án góp phần thực hiện cam kết của Việt Nam với cộng đồng quốc tế trong việc bảo tồn đa dạng sinh học và bảo vệ các loài nguy cấp, từ đó tăng cường uy tín của Việt Nam, tạo cơ hội hợp tác và hỗ trợ quốc tế cho các dự án trong tương lai. Bên cạnh đó, người dân cũng có thêm nguồn thu nhập mới qua các chương trình giáo dục, hỗ trợ phát triển sinh kế và du lịch sinh thái.
Giá trị khoa học: Các dữ liệu thu thập từ dự án cũng đóng góp vào việc xây dựng các chiến lược bảo tồn khác, không chỉ cho Voọc gáy trắng mà còn cho nhiều loài động vật quý hiếm khác. Từ đó cung cấp các cơ hội nghiên cứu quý giá cho các nhà khoa học.
Phần 6
Tiềm năng nhân rộng mô hình
Mô hình bảo tồn voọc gáy trắng đã chứng minh tính khả thi thông qua việc tăng số lượng cá thể voọc, mở rộng diện tích bảo vệ rừng và giảm thiểu đáng kể vấn nạn săn bắt động vật, khai thác gỗ trái phép. Điều này cho thấy mô hình bảo tồn nhờ vào phương pháp sử dụng công nghệ, nâng cao nhận thức cộng đồng và phát triển kinh tế bền vững cho người dân cũng có thể áp dụng tại các khu vực khác có điều kiện tương tự, nơi các loài động vật quý hiếm hoặc nguy cấp khác đang gặp phải các mối đe dọa từ môi trường sống như tê giác, voi, hổ…
Một trong những yếu tố quyết định thành công của mô hình không thể không kể đến sự tham gia và ủng hộ tích cực của người dân cũng như chính quyền địa phương. Mô hình này có thể nhân rộng ra các khu vực khác bằng cách áp dụng phương pháp tiếp cận cộng đồng địa phương với mục tiêu vừa bảo tồn thiên nhiên, vừa phát triển kinh tế cho các khu vực khó khăn.
Nhờ vào những kết quả tích cực mà dự án mang lại trong việc bảo vệ loài động vật quý hiếm và phục hồi hệ sinh thái rừng, mô hình bảo tồn này có tiềm năng lớn để nhân rộng tại nhiều khu vực khác trên toàn quốc và quốc tế.
Bản quyền và tính hợp pháp của các hình ảnh, video, thông tin, dữ liệu về dự án được đăng tải trên landing page (trang thông tin dự án) này do cá nhân/ tổ chức đăng ký tham gia giải thưởng cung cấp và chịu trách nhiệm.