Đơn vị thực hiện

LÀNG TRẺ EM SOS VIỆT NAM

• Hạng mục

  DỰ ÁN

• Thời gian

  TỪ 2023 ĐẾN NAY

• Lĩnh vực

  ĐÔ THỊ VÀ CỘNG ĐỒNG BỀN VỮNG

Youth Power 3.0 là một dự án dành cho thanh niên SOS sẵn sàng dấn thân và kiến tạo sự thay đổi tích cực cho cộng đồng, được thực hiện bởi SOS Việt Nam với sự hỗ trợ từ Văn phòng SOS Châu Á. Với tôn chỉ “NOTHING FOR US, WITHOUT US!”, thanh niên tin rằng mình có quyền tham gia tích cực vào những sự kiện ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của chính mình. Dự án được triển khai từ tháng 11/2023 đến tháng 11/2024 nhằm giải quyết các vấn đề cấp thiết tại cộng đồng.

Hiện tại, 14 trong số 17 Làng trẻ em SOS tại Việt Nam đã thành lập Hội đồng tự quản thanh niên, nơi thanh niên làm việc cùng cán bộ và các bạn trẻ địa phương để thực hiện các dự án cộng đồng, hướng đến 17 Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên hợp quốc (SDGs). Để hỗ trợ, những người chăm sóc thanh niên đã được tập huấn về lý thuyết Quyền tham gia của thanh niên, từ đó giúp thanh niên tự thành lập các Hội đồng tự quản, tự viết đề xuất và thực hiện các dự án trong suốt một năm.

Phần 1

Bối cảnh ra đời của dự án

Bối cảnh ra đời của dự án Youth Power 3.0 xuất phát từ nhu cầu nâng cao nhận thức và vai trò tham gia của thanh niên trong các hoạt động cộng đồng, đặc biệt là thanh niên tại các Làng trẻ em SOS Việt Nam. Mặc dù sự tham gia của thanh niên là một yếu tố quan trọng trong phát triển xã hội, cả thanh niên và người chăm sóc tại Việt Nam vẫn chưa hiểu đúng về khái niệm này, và thường nhầm lẫn giữa việc "tham gia" chỉ là sự hiện diện. Theo mô hình tham gia của Lundy, sự tham gia thực chất bao gồm việc thanh niên được lắng nghe, nêu ý kiến, và thậm chí là lãnh đạo hoặc đưa ra quyết định trong các hoạt động phù hợp với độ tuổi và khả năng. Bên cạnh đó, sự tham gia của thanh niên hiện thường chỉ được thực hiện dưới dạng các sự kiện ngắn hạn, thay vì là một phần liên tục và xuyên suốt trong cuộc sống hằng ngày.

Trong bối cảnh này, các vấn đề môi trường nổi bật như tình trạng rác thải ở Việt Nam cũng tạo ra thêm thách thức, nhất là khi nhận thức về phân loại rác thải tại nguồn của người dân còn hạn chế. Theo số liệu của Bộ Tài nguyên và Môi trường (MONRE), Việt Nam sản xuất khoảng 60.000 tấn rác thải sinh hoạt mỗi ngày. Đáng chú ý, riêng khu vực đô thị tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đã chiếm một phần lớn, tạo ra từ 7.000 đến 9.000 tấn rác thải mỗi ngày. Dự báo đến năm 2025, khối lượng rác thải này sẽ tiếp tục tăng từ 10-16%.

Tại Việt Nam nói chung và tại 17 Làng trẻ em SOS nói riêng, nhận thức của người dân về phân loại rác thải vẫn còn hạn chế, dẫn đến những khó khăn lớn trong quản lý rác thải hiệu quả. Việc không phân loại rác ngay từ nguồn làm giảm đáng kể tiềm năng tái chế và tái sử dụng các vật liệu có giá trị, đồng thời khiến quá trình xử lý phức tạp hơn và gia tăng áp lực lên cơ sở hạ tầng quản lý rác thải hiện có.

Các vấn đề môi trường và phát triển bền vững đòi hỏi sự chung tay từ toàn xã hội, trong đó thanh niên đóng vai trò quan trọng nhờ sức trẻ, sự nhiệt huyết và tinh thần dấn thân. Tuy nhiên, thanh niên tại các Làng trẻ em SOS thường có mạng lưới xã hội hạn chế và ít cơ hội tiếp cận nguồn lực bên ngoài. Điều này cần sự quan tâm và hỗ trợ để các bạn có thể học hỏi, phát triển tiềm năng, và tăng cường gắn kết với xã hội, hòa nhập cộng đồng. Do đó, việc xây dựng một mạng lưới kết nối, tạo cơ hội học hỏi và trao quyền cho nhóm thanh niên dễ bị tổn thương này sẽ giúp các bạn tự tin hơn, phát triển khả năng tự lập và sẵn sàng đóng góp tích cực cho xã hội.

Phần 2

Sáng kiến - phát kiến của dự án

Trao quyền cho thanh niên làm lãnh đạo:

Sáng kiến do thanh niên khởi xướng nổi bật nhờ vào cách tiếp cận mang tính hệ thống và sự hỗ trợ mạnh mẽ từ cộng đồng, trao quyền cho thanh niên trở thành những người dẫn dắt chủ chốt, trực tiếp tham gia vào việc giải quyết các vấn đề thiết thực trong cộng đồng của chính họ.

Thanh niên được trao quyền tự xác định các vấn đề địa phương, đề xuất giải pháp và đảm nhận trách nhiệm triển khai các dự án, do vậy dự án đảm bảo rằng mỗi sáng kiến đều mang tính đặc thù và đáp ứng nhu cầu thực tiễn, dù đó là giải quyết các vấn đề môi trường, thúc đẩy bình đẳng giới hay quyền trẻ em.

Xây dựng mạng lưới thanh niên Hội đồng tự quản cấp quốc gia:

Dự án thúc đẩy vai trò lãnh đạo và tinh thần hợp tác của thanh niên thông qua mạng lưới kết nối và hỗ trợ lẫn nhau, xây dựng một cộng đồng vững mạnh gồm những người trẻ tài năng, cùng đóng góp các góc nhìn mới và tiên phong trong việc giải quyết các vấn đề xã hội.

Dự án đã thành lập một mạng lưới thanh niên Hội đồng tự quản cấp quốc gia, với các đại diện từ các hội đồng cấp Làng, nhằm chia sẻ thông tin và hỗ trợ lẫn nhau. Mô hình này không chỉ giúp tăng cường tiếng nói và sự năng động của thanh niên, mà còn tạo ra tác động bền vững bằng cách trao cơ hội để họ tham gia vào toàn bộ quá trình—từ giai đoạn hình thành ý tưởng đến thực thi và báo cáo kết quả.

Phần 3

Mục tiêu - tầm nhìn dự án

1. Mục tiêu ngắn hạn của dự án:

- Tập huấn cho 60 thanh niên và 25 người chăm sóc trẻ em, thanh niên của 17 làng trẻ em SOS cơ sở về Quyền tham gia của thanh niên và kiến thức liên quan đến Bảo vệ môi trường.

- (Ít nhất) 02 Làng trẻ em thành lập Hội đồng tự quản - tạo điều kiện để thanh niên SOS được lên tiếng và thể hiện khả năng lãnh đạo.

- (Ít nhất) 03 dự án Phát triển bền vững được thực hiện tại 03 Làng trẻ em SOS cơ sở, thanh niên SOS có cơ hội kết hợp với thanh niên ngoài cộng đồng và người lớn để đóng góp vào các mục tiêu phát triển bền vững..

2. Mục tiêu dài hạn của dự án:

- Tăng cường hiểu biết và duy trì "Văn hóa về sự tham gia của thanh niên" (Cultural of participation)

- Xây dựng mạng lưới thanh niên tiên phong với đội ngũ chuyên gia - cố vấn cho các dự án do thanh niên khởi xướng

- Thu hút nguồn đầu tư/tài trợ đều đặn cho các dự án của thanh niên

3. Động lực thúc đẩy:

- Việc tham gia tích cực của thanh niên không chỉ có ý nghĩa đối với Làng trẻ em SOS hay người chăm sóc, mà hơn hết nó đóng góp vào sự phát triển toàn diện của thanh niên:

- Thúc đẩy sự phát triển cá nhân, trao quyền và động lực cho thanh niên hành động.

- Củng cố khả năng tự lập của thanh niên.

- Thúc đẩy hành động bền vững: Những người trẻ đưa ra quyết định với sự hỗ trợ của người chăm sóc, hoặc một mình hoặc với bạn bè, có nhiều khả năng thực hiện kế hoạch của họ hơn và được duy trì lâu dài hơn.

- Nâng cao năng lực công dân, khuyến khích thanh niên tiếp cận với các quan điểm khác nhau, các vấn đề xã hội và sự bất bình đẳng về kinh tế và xã hội. Khi những người trẻ thành lập hoặc tham gia các nhóm nhằm đóng góp cho lợi ích chung của xã hội, họ phát triển trách nhiệm xã hội và xây dựng kết nối với người khác, từ đó tạo ra cảm giác thuộc về.

Phần 4

Quá trình triển khai - Phạm vi - Chi phí của dự án

Quá trình triển khai - Phạm vi thực hiện

Mốc thời gian chính:

- Tháng 11/2023: Phổ biến ý tưởng dự án đến 17 Làng trẻ em SOS

- Tháng 12/2023: Tập huấn về Quyền tham gia của thanh niên và chia sẻ ý tưởng dự án

- Tháng 1/2024: Thành lập/Củng cố 14 Hội đồng tự quản thanh niên tại 14 Làng trẻ em SOS: Hà Nội, Việt Trì, Điện Biên, Hải Phòng, Thái Bình, Thanh Hóa, Huế, Quy Nhơn, Đà Nẵng, Tp.HCM, Bến Tre, Đà Lạt, Nha Trang, Vinh.

Đối tượng hưởng lợi:

- Thanh niên và trẻ em trong các Làng trẻ em SOS

- Người chăm sóc thanh niên và trẻ em trong các Làng trẻ em SOS

- Cộng đồng nơi thực hiện dự án

Hoạt động chính và lĩnh vực triển khai:

- 14 dự án do thanh niên khởi xướng tập trung vào giải quyết vấn đề môi trường, trong đó có một số hoạt động nổi bật:

- Tái thiết kế/Tái sử dụng thùng rác cũ hoặc thùng phuy/cây tầm vông để làm thành thùng rác/nơi tập kết và phân loại rác thải.

- Sử dụng phế liệu (Nilon, giấy báo) để thiết kế quần áo và tổ chức các show thời trang, trong đó có 01 show lồng ghép chủ đề Bình đẳng giới.

- Sử dụng phế liệu và vải thừa làm tranh, búp bê, cặp tóc. Kết hợp với các Tổ chức xã hội, tổ chức NGOs tổ chức workshop làm đồ thủ công từ phế liệu và các triển lãm tranh để gây quỹ.

- Xây dựng các điểm đổi rác thải vô cơ (vỏ sữa/chai nhựa) và rác thải hữu cơ lấy quà tặng (sửa hộp/cây/phân hữu cơ).

- Kết hợp với thanh niên và cán bộ địa phương tổ chức kế hoạch truyền thông tại cộng đồng: đạp xe, treo slogan tại các tụ điểm tập trung đông người, chiến dịch "Thả cá không thả rác",...

- 01 dự án do thanh niên khởi xướng tập trung vào việc xây dựng tài liệu về quyền trẻ em bằng ngôn ngữ và hình ảnh thân thiện với trẻ em.

- Tổ chức lớp vẽ và thảo luận về các vấn đề liên quan đến quyền trẻ em (có sự tham gia và cố vấn của chuyên gia về Bảo vệ trẻ em cấp Quốc gia).

- Lựa chọn các chủ đề đầu tiên cần khai thác trong Công ước LHQ về Quyền trẻ em để chuyển ngữ và minh họa bằng tranh vẽ.

- Hoàn thiện tranh và đấu giá tranh vẽ kêu gọi tài trợ để xuất bản ấn phẩm/tài liệu về quyền trẻ em có sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh minh họa gần gũi với trẻ em.

Chi phí

Ngân sách thực hiện: 6.600 EURO từ nguồn Sparkfunding.

Phần 5

Kết quả đạt được

- Với thanh niên: Thanh niên thuộc làng SOS được nâng cao nhận thức về Quyền tham gia và tăng cường khả năng lãnh đạo. Thanh niên có cơ hội kết nối với cộng đồng, đóng góp để cải thiện chất lượng cuộc sống của bản thân mình và những người xung quanh.

- Với người chăm sóc và đối tác: Đánh giá lại về năng lực và khả năng bứt phá của thanh niên SOS, qua đó tạo nhiều cơ hội hợp tác (giữa các doanh nghiệp xã hội, tổ chức, NGOs với Làng trẻ em SOS) để phát triển cho thanh niên hướng đến cuộc sống tự lập.

Phần 6

Tiềm năng nhân rộng mô hình

1. Dự án có phương pháp hoạt động rõ ràng

Dự án tuân theo một kế hoạch có cấu trúc chặt chẽ nhưng linh hoạt, có thể điều chỉnh phù hợp với các bối cảnh cộng đồng khác nhau. Cách tiếp cận này cho phép các tổ chức khác dễ dàng áp dụng và điều chỉnh mô hình theo nhu cầu và nhóm đối tượng của mình.

2. Các công cụ và tài liệu chuẩn hóa

Dự án sử dụng các tài liệu đào tạo, bộ công cụ và các mô-đun cố vấn được chuẩn hóa và dễ tiếp cận từ quốc tế. Các tài nguyên này có thể dễ dàng chia sẻ và điều chỉnh bởi các bên liên quan khác, đảm bảo tính nhất quán và hiệu quả trong việc triển khai các chương trình trao quyền cho thanh niên.

3. Mô hình thành công và tài liệu hóa

Dự án đã tài liệu hóa toàn bộ các báo cáo đánh giá và các bài học kinh nghiệm, hoạt động điển hình. Những tài liệu này có thể được chia sẻ với các tổ chức khác, giúp họ dễ dàng nhân rộng mô hình ở những địa phương hoặc bối cảnh mới.

4. Đội ngũ thanh niên năng động và thân thiện

Nhóm thanh niên khởi xướng sẵn sàng chia sẻ về cách thức xây dựng các hội đồng tự quản cũng như kế hoạch thu hút sự tham gia của thanh niên.

Về chúng tôi

Truy cập trang web của chúng tôi

Bản quyền và tính hợp pháp của các hình ảnh, video, thông tin, dữ liệu về dự án được đăng tải trên landing page (trang thông tin dự án) này do cá nhân/ tổ chức đăng ký tham gia giải thưởng cung cấp và chịu trách nhiệm.